Kmo’s dreigen dupe te worden van duurzaamheidsrapportering volgens Bouwunie

foto: Elektrische betonpaver Roos Groep (INFRA magazine)

De bouworganisatie bestelde een studie bij de Universiteit Antwerpen over de impact van de duurzaamheidsrapportering (CSRD) op de bouwsector. De cijfers zijn ontnuchterend. Net omdat de rapportering zo complex en administratief lastig is, moeten plichtige bedrijven een beroep doen op externe consultancybedrijven. Kostprijs: tussen de 17.000 en 27.000 euro. En dan is nog geen rekening gehouden met de interne kost. CSRD-plichtige bouwbedrijven spendeerden afgelopen jaar gemiddeld 77 mandagen aan de voorbereidingen. Voor 2025 verwachten ze er 134 mandagen mee bezig te zijn. “Maar Europa heeft onderschat dat die grote bedrijven bij kleinere niet-CSRD-plichtige bedrijven moeten aankloppen om de nodige info te verzamelen, het zogenaamde watervaleffect. En die kmo’s zijn daar duidelijk niet op voorbereid. Dat blijkt ook uit de studie. 7 op 10 CSRD-plichtige bedrijven verwacht problemen om de nodige data en info van hun niet-plichtige onderaannemers te krijgen”, aldus Waeytens. Naar schatting zullen zo’n 100.000 kmo-bouwbedrijven indirect met de CSRD-verplichting te maken krijgen.

Omdat ook die kleine bedrijven zullen worstelen met de complexiteit van de vraag, zullen ze heel wat middelen moeten investeren. Bouwunie berekende dat de kosten kunnen oplopen tussen de 5.000 euro en 10.000 euro, exclusief de interne mandagen. De bouworganisatie dringt aan op meer zekerheden voor de kmo’s. “Er zijn nu weliswaar ‘garanties’ bedongen. Zo mag aan kmo’s niet meer info gevraagd worden dan wat vereist is binnen de vereenvoudigde standaarden (VSME). Maar hoe hard kunnen kmo’s die garanties maken?”, vraagt Waeytens zich af. Bouwunie vraagt om zowel voor de plichtige als niet-plichtige bedrijven sectorspecifieke generieke waarden op te stellen. De bouworganisatie ziet hierbij een belangrijke rol weggelegd voor het wetenschappelijk technisch onderzoekscentrum in de bouw (Buildwise). De hele reglementering moet ook eenvoudiger en minder complex.

In opdracht van Bouwunie bevroeg de Universiteit Antwerpen een 40-tal CSRD-plichtige bedrijven in de bouwsector over hun ervaring met de duurzaamheidsrapportering. Wat vooral naar voren komt, is dat de CSRD complex is opgesteld en heel wat administratie met zich brengt. Zo geven de bevraagde bedrijven een gemiddelde score van 7,72 op 10 op de vraag hoe zwaar CSRD als administratieve last weegt (10 is hoogste score).

Handenvol geld

De duurzaamheidsrapportering kost bedrijven bovendien geld. De meeste bedrijven doen een beroep op externe consultancybedrijven om hen te helpen bij de rapportering. Net omdat het complex en onduidelijk is. Kostprijs: gemiddeld tussen de 17.000 euro en 27.000 euro (afhankelijk van grootte bedrijf en of het eerste rapportering is of al volgende). “Duurzaamheid is met andere woorden vooral een lucratief businessmodel voor de vele consultancy- en auditbedrijven”, zegt Waeytens. Daarenboven moet je nog de mandagen rekenen die het bedrijf intern nodig heeft om met de rapportering bezig te zijn: gemiddeld 77 werkdagen in 2024. In 2025 verwachten de bedrijven 134 mandagen nodig te hebben, in 2026 nog eens 112.

Bestaande certificaten tellen niet mee

Er bestaan vandaag al heel wat erkende certificaten (CO2-prestatieladder, ISOO-normeringen) die perfect al een deel van de rapportering zou kunnen vergemakkelijken. Alleen, wat blijkt in de praktijk, de auditoren aanvaarden de certificaten niet. Ze willen alles opnieuw auditen. Dat was zo bij 4 op de 10 bevraagde bouwbedrijven. “De bedrijven betalen dus leergeld voor de bedrijfsrevisoren die de audit moeten doen”, aldus Waeytens. 4 op 10 van de bevraagde bouwbedrijven noemt de bedrijfsrevisor bovendien in één woord ‘incompetent’. “Bedrijfsrevisoren hebben onvoldoende kennis van de sector om de rapportering naar behoeven te kunnen doen”, besluit Waeytens. Bouwunie vraagt om bestaande certificaten wel degelijk mee op te nemen in de duurzaamheidsrapportering, om dubbele audits te vermijden.