Naar een duurzamere sector klimmen langs de CO2-Prestatieladder

Net zoals de bedrijfswereld in het algemeen moet ook de (wegen)bouwsector in het bijzonder de komende jaren sterk vergroenen en verduurzamen. Infrastructuurwerken en bouwprojecten genereren nu eenmaal een aanzienlijke CO2-uitstoot. De Belgische doelstellingen zijn trouwens niet min: tegen 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent dalen. Op weg naar dat ambitieuze doel komen geregeld nieuwe tools en frameworks in beeld. Zo ook de CO2-Prestatieladder. Dit certificeringssysteem werd initieel gelanceerd in Nederland om bedrijven aan te moedigen effectieve maatregelen te nemen om hun CO2-uitstoot te verkleinen en daarmee hun impact op het milieu te beperken.

In dat kader wil het Vlaamse gewest de CO2-emissies bij het uitvoeren van overheidsopdrachten terugdringen en daarin ziet het de CO2-Prestatieladder als effectieve hefboom. Vanaf 2025 zal deze tool gefaseerd worden ingevoerd als gunningscriterium in investerings- en
onderhoudsopdrachten. Onder meer het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), De Vlaamse Waterweg en De Werkvennootschap hebben daarvoor een dienstorder opgesteld.

FICTIEVE KORTING VOLGENS AMBITIENIVEAU

Het niveau op de CO2-Prestatieladder is een samenspel van uiteenlopende factoren en de score op deze vlakken. Energieverbruik en -reductie, communicatie en initiatieven voor CO2-reductie spelen stuk voor stuk mee in het bepalen van het ambitieniveau. Er zijn vijf treden die dus synoniem staan met vijf verschillende CO2-ambitieniveaus. Bij hun certificatie geven bedrijven aan welk ambitieniveau ze beogen. Hoe hoger de trede op de ladder, hoe verregaander de ingrepen die het bedrijf neemt om de CO2-uitstoot terug te dringen. Certificatie is overigens ook op projectniveau mogelijk en dat brengt ons bij de impact op openbare aanbestedingen, waar een duurzame aanpak (wegen)bouwbedrijven concurrentiëler maakt.

Eens de CO2-Prestatieladder consequent gebruikt wordt, zullen de CO2-ambities binnen een project mee bepalen aan wie een aanbesteding wordt gegund. Daarmee wordt prijs minder en de duurzaamheid meer van belang. Zo worden duurzame inspanningen instant beloond. Concreet resulteert het niveau – de trede – op de CO2-Prestatieladder in een fictieve korting op de inschrijvingsprijs en in een positieve impact op dat gunningscriterium. Qua budgettering wordt de inschrijver op die manier namelijk concurrentiëler,
bijvoorbeeld:

• Ambitieniveau 0 heeft geen invloed op de prijs.
• Niveau 1 levert twee procent fictieve aftrek op de prijs op.
• Niveau 2 betekent vier procent fictieve korting.
• Niveau 3 resulteert in zes procent fictieve vermindering op de projectprijs.

Niveau 4 en 5 van de CO2-Prestatieladder worden in de Belgische bouwsector voorlopig niet meegenomen voor de gunningsprocedure. Wie toch voor deze niveaus gaat, geniet de korting van niveau 3 op de inschrijvingsprijs. Deze korting speelt enkel mee in het gunningsproces, het totale geraamde budget is de uiteindelijke projectprijs.

CONTROLE EN SANCTIES

Bij het indienen van een kandidatuur voor de gunning stelt het (wegen-) bouwbedrijf zijn ambitieniveau op en verbindt zich daarmee aan het voldoen van de bijhorende voorwaarden. Het vooropgestelde CO2-ambitieniveau moet ten laatste behaald worden op het moment van de voorlopige oplevering of een jaar na de sluiting van de opdracht. Gaat het om een project van meerdere jaren, dan wordt jaarlijks gecontroleerd of de vooropgestelde ambities voldaan zijn. Bewijzen dat voldaan is aan die vooropgestelde CO2-ambitieniveaus doe je met een CO2-bewust certificaat op bedrijfs- of op projectniveau. Slaag je hier niet in, dan volgt een ‘bijzondere straf’ in de vorm van een boete ter waarde van anderhalve maal de niet-gerealiseerde fictieve korting.

PRAKTISCHE OPLEIDING

Zelf aan de slag gaan met de CO2-Prestatieladder lijkt misschien complex. Daarom organiseert Vlawebo samen met Embuild Limburg, BENOR en OCW een vierdaagse opleiding in het najaar van 2024 en het voorjaar van 2025. Tijdens deze opleiding ontwikkel je een toolbox om je organisatie in eerste instantie naar niveau 3 te brengen op deze ladder. Hou de Vlawebo-website alvast in de gaten voor meer info en schrijf je tijdig in.

Tijdens het recentste BENOR-seminar stond de CO2-Prestatieladder centraal

artikel uit Infra Magazine