Tunnelboormachine voor ECLUSE-Scheldetunnel komt aan in Antwerpen

foto: (c) Indaver

Een ondergrondse verbinding voor duurzame energie

ECLUSE is een industrieel stoomnetwerk dat energie valoriseert uit de waste-to-energy installaties van Indaver en SLECO in Doel. Op dit moment levert ECLUSE stoom aan vijf bedrijven op de linkeroever van de Waaslandhaven. Met de aanleg van de nieuwe Scheldetunnel kan deze energie ook worden geleverd aan bedrijven op de rechteroever, te beginnen met Evonik Antwerpen. Dit betekent een belangrijke stap in de verduurzaming van de chemische industrie in de haven.

Scheldetunnel 1288 meter

De ECLUSE-2 Scheldetunnel zal een lengte hebben van1288 meter en zal geboord worden door middel van ‘microtunneling’. Dit is een techniek om ondergrondse tunnels aan te leggen zonder sleuven te graven in een grote variëteit aan grondsoorten. Deze techniek is uiterst geschikt voor boringen  onder wegen, spoorlijnen en rivieren.  Het principe werkt als volgt:
1.    Pers- en ontvangstschacht:  één waar de tunnel begint en één waar hij eindigt.
2.    Tunnelboormachine: Een kleine boor met een maximum diameter van 4 meter, wordt vanuit de persschacht quasi horizontaal de grond in gedrukt. Het roterende boorfront graaft de bodem op zijn beurt weg.
3.    Pijpen: Achter de tunnelboormachine worden betonnen pijpen geduwd, hierdoor ontstaat er direct een stabiele tunnel.
4.    Sturing: Met lasers en sensoren wordt de tunnelboormachine nauwkeurig geleid, zodat de tunnel precies op de juiste plek uitkomt.
5.    Grondafvoer: De uitgegraven grond wordt vermengd met bentoniet en wordt via een slurrysysteem naar buiten gebracht.

ECLUSE werkte de voorbije maanden aan de bouw van de persschacht op rechteroever en de ontvangstschacht op linkeroever. Deze werken zijn nu afgerond en nu kan de tunnelboormachine in de persschacht geïnstalleerd worden om de boring te starten.

De Scheldekruising wordt met 1288 meter de langste buisdoorpersing tot nu toe in België. 

De tunnel zal een interne diameter van drie meter hebben en ruimte bieden voor de ECLUSE 2-leidingen, een centraal onderhoudspad en extra capaciteit voor toekomstige leidingen en kabels.

In een vervolgfase wordt nog een kortere tunnel gerealiseerd in de richting van Evonik. 

Minder fossiele brandstoffen, minder CO2 uitstoot

Chemiebedrijf Evonik heeft op haar locatie in Antwerpen, nabij de Tijsmanstunnel, een aanzienlijke behoefte aan stoom, die wordt ingevuld door het verbranden van aardgas. Door zich aan te sluiten bij ECLUSE, kan Evonik deze fossiele brandstof gevoelig verminderen. De hoeveelheid aardgas die hierdoor wordt bespaard, komt overeen met het jaarlijkse verbruik van meer dan 38.000 gezinnen. 
De overstap naar stoom van ECLUSE zal ook resulteren in het vermijden van jaarlijks 100.000 à 150.000 ton CO2-emissies. Ongeveer de helft van de afvalstoffen die in Doel worden verwerkt, is van biogene oorsprong. Daarom wordt 50% van de geproduceerde stoom beschouwd als groene warmte.  Bovendien zal de omschakeling naar stoom de stoomproductie gerelateerde stikstofemissies van Evonik met 75% verminderen. 

De aanleg van de tunnel biedt ook mogelijkheden voor verdere uitbreiding van het ECLUSE-netwerk. In de toekomst kunnen meer bedrijven op de rechteroever aansluiten, waardoor de circulaire en klimaatneutrale industriële cluster verder wordt versterkt.

Planning 

De tunnelboring richting linkeroever start eind maart 2025 en zal naar verwachting in de zomer voltooid zijn. De voortgang is vooral afhankelijk van de geologische lagenopbouw. 

Hierna wordt de tunnelboormachine weer naar de persschacht op rechteroever gebracht om de boring te starten richting Evonik.  Aansluitend aan de boring van de microtunnel wordt het leidingwerk en de technische tunneluitrusting geplaatst. De oplevering van het volledige project is voorzien tegen eind 2026.

Met de komst van de tunnelboormachine is een cruciale stap gezet in dit vooruitstrevende infrastructuurproject. De ECLUSE 2-tunnel draagt niet alleen bij aan de verduurzaming van de Antwerpse haven en de Waaslandhaven, maar vormt ook een belangrijke schakel in de energietransitie en de realisatie van de klimaatdoelstellingen in Vlaanderen.

Over ECLUSE     

ECLUSE is een publiek-private samenwerking tussen Indaver, SLECO, FINEG, Maatschappij Linkerscheldeooever, Haven van Antwerpen-Brugge en Water-Link.  Het stoomnetwerk dat zijn oorsprong vindt in de Waaslandhaven werd 'ECLUSE' gedoopt, Frans voor 'sluis', omdat het stoom van afvalenergie-installaties overbrengt naar de industrie in de haven. Dit ambitieuze, superstrategische project verduurzaamt de energievoorziening in de Waaslandhaven en de haven van Antwerpen en verankert de industrie in deze regio.

(bron: Belga / Indaver)

De tunnelboring start eind maart 2025 en zal naar verwachting in de zomer voltooid zijn