FEBELCEM Net Zero Roadmap

Dankzij ongeziene inspanningen bij de cementproducenten komt er tegen 2030 – voor het eerst in de geschiedenis – klimaatneutraal ofwel Net Zero cement, op de markt. Belangrijk hierbij is dat ook de investeringen verder in de bouwwaardeketen, in het bijzonder voor het transport en de opslag van CO2, gebeuren. De regionale en federale overheden spelen een belangrijke rol om huidige en toekomstige investeringen te beschermen en stimuleren.
De Roadmap detailleert de inspanningen van de cementindustrie op weg naar klimaatneutraal cement en beton.
De 5 C’s in de figuur hierbeneden symboliseren de transitie naar duurzame bouwwaardeketen. Deze vijf C’s zijn: (Circular) Construction, Cement, Clinker (klinker), Concrete (beton) en (her)Carbonatatie. In de Roadmap wordt beschreven hoe bij elk aspect de impact gereduceerd kan en zal worden.

De hefbomen van de decarbonisatie van cement

De afgelopen dertig jaar is de gemiddelde CO2-voetafdruk met maar liefst 31 % verminderd. Tegen 2040 wordt een verdere reductie van 70 % t.o.v. de huidige situatie verwacht. Wanneer alle nieuwe installaties volop operationeel zijn, zal het productieproces van cement Net Zero zijn of zelfs koolstofnegatief worden, en dit tegen 2050 of zelfs vroeger. In de figuur hieronder zie je het aandeel van elk aspect: klinker, cement en CCS, waarmee de cementindustrie de CO2-voetafdruk van cement zal reduceren tegen 2050.

Grootschalige industriële projecten

Er staan twee grootschalige industriële projecten in de steigers die operationeel moeten zijn vóór 2030: GO4ZERO door Holcim in Obourg (Bergen) en Anthemis door Heidelberg Materials in Antoing (Doornik). Om Net Zero cement te kunnen produceren tegen 2030 steunen deze projecten op de toepassing van CCS, ofwel Carbon Capture and Storage, waarbij tijdens het productieproces vrijgekomen CO2 afgevangen en opgeslagen wordt. Het transport en de opslag van CO2 zijn in handen van andere partners, en dienen gelijktijdig uitgebouwd te worden om de keten te sluiten.

Uitdagingen en essentieel beleidskader

Decarbonisatie is een collectieve uitdaging. De eerste hefboom voor het verminderen van de koolstofvoetafdruk van de bouw is efficiënter en meer verantwoord bouwen, van het toepassen van de juiste betonsamenstellingen tot het kiezen van de meest economische en duurzame betonconstructies. Dit vereist soms diepgaande transformaties in de manier waarop de bouwwaardeketen functioneert. De zoektocht naar nieuwe cement- en betonsamenstellingen, met het verdwijnen van hoogovenslak op middellange termijn en de introductie van nieuwe materialen vergt samenwerking en overleg tussen alle stakeholders.
De cementindustrie formuleert zes topprioriteiten voor het regionale en federale beleidskader:

1. Ondernemingen rechtstreeks ondersteunen bij hun investeringsprojecten door de toegang tot Europese fondsen te versnellen/vergemakkelijken en door snel regionale fondsen op te richten om ‘hard to abate’ ondernemingen te ondersteunen;
2. De ontwikkeling van het regelgevingskader voor de implementatie van het CO2-transportnetwerk en de aanstelling van de netwerkbeheerder versnellen;
3. Het gebruik aanmoedigen van nieuwe ‘koolstofarme’ cement- en betonsamenstellingen in bestekken, op basis van het normenkader;
4. Doorgaan met de ontwikkeling van koolstofarme elektriciteitsopwekkings- en transportinfrastructuren;
5. De vergunningsaanvraagprocedure versnellen voor door de industrie geleide projecten, die als ‘Fast-Track’ moeten worden behandeld;
6. Co-processing blijven erkennen door middel van een coherente aanpak van milieuheffing, en zorgen voor een pragmatische uitvoering van criteria voor biomassa-afval.

De Belgische cementsector is duidelijk een pionier in de implementatie van de CCS-waardeketen. Deze projecten moeten worden gesteund, omdat ze een unieke kans vormen voor de bouwsector en een essentieel onderdeel vormen in de ontwikkeling van een koolstofvrij en competitief industrieel weefsel in zowel Wallonië als Vlaanderen.

De volledige Roadmap kan hier worden gedownload.