Bouw recht de rug, maar stijgende prijzen en leveringsproblemen van materialen zorgen voor onrust

De bouwbarometer gaat na een stevige dip terug de goede richting uit. Het hoge pré-coronaniveau wordt nog niet behaald, maar de signalen zijn zeer hoopgevend. 

“Het huidige werkvolume is opmerkelijk beter dan dat van eind 2020”, zegt Jean-Pierre Waeytens gedelegeerd bestuurder van Bouwunie. “Maar liefst 22% ziet de voorbije maanden een duidelijke toename van het aantal opdrachten. De orderboekjes worden goed gevuld. Bijna een op drie heeft voor meer dan een half jaar werk, eind vorig jaar was dit een op vijf. We zetten een forse stap vooruit, het topniveau van 2019 komt daarmee de volgende maanden hopelijk terug in zicht.” 

Bouwmaterialen zijn spelbreker 

Toch zit er momenteel een grote steen in de schoen van de meeste bouwbedrijven. De helft van hen geeft aan ze onder de huidige prijzen moeilijk winstgevend kunnen werken. De grote boosdoener is de volatiele markt van de bouwmaterialen.  Uit een recente bevraging die Bouwunie voerde bij 187 bouwbedrijven blijkt dat 87% kampt met leveringsproblemen en abnormale prijsstijgingen. 

Door productieproblemen door de coronacrisis en de huidige grote vraag wereldwijd is de markt verhit. Dit kan de volgende maanden een spelbreker zijn voor de economische relance. 

“Door de leveringsproblemen komt de planning in het gedrang. De vertragingen kunnen oplopen van 2 weken tot meerdere maanden”, zegt Jean-Pierre Waeytens. De meest problemen doen zich voor bij de houtproducten, isolatiematerialen, ramen en dakramen, radiatoren en technische onderdelen. Bovendien zijn ook de prijzen van diverse producten uitzonderlijk hard gestegen. Denk aan de veel voorkomende materialen als hout, pvc, isolatie, staal, beton en koper. De meeste prijsstijgingen variëren tussen de 10 en de 20%, wat al uitzonderlijk hoog is, maar er zijn uitschieters zoals voor hout tot 50% .  

“Deze prijsstijgingen zijn er zeer abrupt gekomen en worden vaak ingevoerd met onmiddellijke ingang. Het doorrekenen van zo’n onverwachte prijsstijging is moeilijk, want de klant houdt vast aan de prijs zoals vermeld in de offerte. Dit weegt op de rendabiliteit”, aldus Jean-Pierre Waeytens.   “Bovendien wordt er door de leveranciers ook vaak gewerkt met dagprijzen en kan de aannemer dus moeilijk op voorhand anticiperen. De bouwmaterialenhandelaars en producenten geven geen garanties meer naar levering en prijzen toe. Dit maakt het onwerkbaar voor het inplannen van projecten.” 

Prijsvoorbehoud

De aannemers proberen zich intussen  voor toekomstige contracten in te dekken door, in overeenstemming met de klant, voor bepaalde producten prijsvoorbehoud of herzieningsclausules te voorzien in de offertes. Voor een aantal overheidsopdrachten zijn deze prijsherzieningsmogelijkheden al langer een gewoonte, maar het gebeurt nu ook meer voor particuliere opdrachtgevers.  Dit is eerlijk voor de aannemer en de klant. De prijsstijgingen kunnen objectief worden aangetoond, onder andere via een monitoringsysteem van de FOD Economie. De prijslijst bouwmaterialen of ‘Mercuriale’ volgt de prijsevolutie van de meest gebruikte materialen en grondstoffen. 

Jean-Pierre Waeytens: “De prijzen zijn momenteel onvoorspelbaar. We vragen begrip aan de particuliere klanten en ook de nodige flexibiliteit voor overheidsopdrachten waarin geen prijsherziening is voorzien. De huidige situatie is hoogst uitzonderlijk. Door leveringsproblemen kunnen ook de uitvoeringstermijnen in gedrang komen. Voor sommige openbare opdrachten staan hier boetes op. Dit is overmacht voor de aannemer, en we roepen de opdrachtgevers dan ook op om de nodige soepelheid aan de dag te leggen.”