Herbekijk de succesvolle online VLARIO-dag

bron afbeelding: vlario.be

Belangrijkste uitdagingen

De nieuwe voorzitter van VLARIO, prof. Patrick Willems, opende met een overzicht van de belangrijkste uitdagingen. De Europese doelstelling om tegen 2027 in alle beken en rivieren een goede waterkwaliteit te bereiken, stelt Vlaanderen voor forse uitdagingen. Het veranderend klimaat maakt het niet makkelijker: het zorgt voor meer droogte en meer intense regenval. De negatieve effecten daarvan voelen we extra hard, doordat er veel verharding is in Vlaanderen. VLARIO wil die uitdagingen mee aanpakken door besturen en uitvoerders te ondersteunen met kennis, expertise en opleiding, én door het wettelijk kader te helpen sturen.

Investeringen

In een eerste onderdeel kwamen de financiële cijfers aan bod. Jan Leroy (directeur Bestuur bij de VVSG) gaf aan dat de gemeenten de komende jaren 30% meer investeringen plannen, maar maakte meteen ook twee kanttekeningen. Vooreerst blijkt de uitvoeringsgraad van de vorige plannen te liggen op 80/85%. Daarnaast is het erg onduidelijk hoe groot de impact zal zijn van COVID-19 op de budgettaire ruimte van de gemeenten in de komende jaren. Bruno Pevenage (dienst regulering sanering, VMM) schetste de financiële situatie bij de rioolbeheerders. Uit de cijfers blijkt dat er marge is om de kosten te laten stijgen, de rioolbeheerders plannen dan ook bijkomende investeringen de komende jaren. Verder wordt meer en meer beroep gedaan op leningen. Uit de controle blijkt dat de saneringsbijdrage – zoals wettelijk verplicht – gebruikt wordt voor de aanleg en onderhoud van het rioolstelsel.  Bernard De Potter (directeur-generaal bij VMM en voorzitter CIW) pikte in op de uitdaging om tegen 2027 overal de goede waterkwaliteit te bereiken. Hij kondigde aan dat er bijgestelde zonerings-en uitvoeringsplannen komen, waarop duidelijk wordt gemaakt welke investeringen hiervoor nodig zijn. Er komt overleg met de gemeenten en rioolbeheerders om die opgaven ook financieel af te dekken. Hij wees ook op de uitdagingen inzake droogte en waterschaarste, en nodigde iedereen uit om samen aan oplossingen te werken.

Blue Deal

In een tweede gesprek was de rode draad de samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen. Vlaamse steden en gemeenten zitten met heel wat vragen over hoe zij hun rol nu best opnemen en wat zij mogen verwachten. Tijdens een gesprek met Vlaams ministers Zuhal Demir en Lydia Peeters, en Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne, werd ingegaan op de opportuniteiten en uitdagingen voor de lokale besturen. Vertrekpunt is de vaststelling dat de mindset rond water aan het veranderen is, waardoor water meer en meer als een waardevolle grondstof wordt aanzien. Tegen die achtergrond maakte de Vlaamse Regering bijna 500 miljoen euro extra vrij voor de uitvoering van de Blue Deal, het actieplan in de strijd tegen waterschaarste en droogte.

Cruciale rol gemeenten

Gemeenten hebben een aantal cruciale rollen in deze Blue Deal. Ze zijn vooreerst beheerder van de infrastructuur en de publieke ruimte en kunnen zo belangrijke bijdragen leveren aan het blauwgroen dooraderen van de ruimte. De komende jaren wordt daarom de opmaak van hemelwaterplannen verplicht, met meer nadruk op infiltratie en hergebruik én met bijkomende middelen voor de uitvoering van die plannen. Er komt ook een aanpassing van de “code van goede praktijk riolering op openbaar domein” om bij de aanleg van wegen en pleinen meer aandacht te hebben voor infiltratie. De Vlaamse overheid gaat verder de infiltratiebonus onderzoeken, waarbij creatief en circulair omgaan met hemelwater kan worden beloond.

Daarnaast kunnen de gemeenten ook als regisseur een belangrijke rol spelen in het stimuleren van het hergebruik van water, door lokaal vraag en aanbod samen te brengen. Er werd ook gewezen op de grote mogelijkheden in de vergunningverlening, waar gemeenten kunnen werken met een droogtetoets of via het opleggen van wateraudits.

Doorlooptijden infrastructuurprojecten

Los van de Blue Deal was er een opvallend grote eensgezindheid bij de politici over de noodzaak om snel de doorlooptijden van infrastructuurprojecten naar beneden te brengen. De frustratie daarover werd breed gedeeld en de Vlaamse Regering wil daarom de bestaande procedures en plannen kritisch tegen het licht houden (schrappen en vereenvoudigen) en zwaar inzetten op een betere afstemming tussen de verschillende spelers (timing, budgetten, …)  om de verschillende doelstellingen (verkeersveiligheid, proper water, …) sneller te bereiken.

Financiering

Last but not least kwam de (duurzame) financiering aan bod. Daar kondigde minister Demir aan dat ze prioritair werk wil maken van meer transparantie over de besteding van de middelen in de sector, gekoppeld aan een striktere responsabilisering, zodat er voldoende wordt geïnvesteerd.

De noodzaak om (nog) meer en beter samen te werken, liep als een  rode draad doorheen het gesprek. Hierin kan en wil  VLARIO een belangrijker verbindende rol spelen.

VLARIO-Innovatieprijs

Op het einde van de online VLARIO-dag werd tevens de winnaar van de eerste VLARIO-innovatieprijs bekendgemaakt. Het project ‘Burgerparticipatie samen met infiltratie’ van Aquafin, Studiebureau Cnockaert, Stad Roeselare en VMM ging met de prijs aan de haal. Een klimaatrobuust ontwerp met infiltratiemaatregelen op maat van elke straat met een hoge belevingswaarde voor de buurt is wat Aquafin en studiebureau Cnockaert in Roeselare hebben gerealiseerd, samen met de bewoners. De innovatie zit hem in de combinatie van de twee verschillende hoofdcomponenten, namelijk een aangename beleving creëren voor én met de bewoners plus een klimaatrobuust project ontwerpen door middel van verschillende infiltratiemaatregelen, aangepast per straat.

Geslaagde VLARIO-dag

Met de uitreiking van de VLARIO innovatieprijs kwam er een einde aan een eerste en succesvolle online VLARIO-dag. Het is duidelijk dat er op het vlak van afval- en hemelwaterbeheer veel, maar geen onoverkomelijk werk op de plank ligt. “VLARIO blijft alle actoren steunen in hun streven naar kwaliteit en benadrukt op alle niveaus de noodzaak van duurzame investeringen in het beheer van hemel- en afvalwater. Om die doelstelling kracht bij te zetten, hebben we recent de website vernieuwd, met een nu nog grotere focus op kennis en informatieverspreiding”, aldus Wendy Francken, directeur van VLARIO.

(bron: vlario.be)