1,25 miljard euro voor 18 leefbaarheidsprojecten voor de Antwerpse ringzone

bron afbeelding: Van Haut

De Vlaamse Regering sloot op 15 maart 2017 een Toekomstverbond met de burgerbewegingen en de Stad Antwerpen: alle partners zouden samen hun schouders steken onder een ambitieus project voor bereikbaarheid en leefbaarheid in de Antwerpse regio.

Sommige buitenstaanders hebben het Toekomstverbond onthaald met heel wat scepsis over de concrete samenwerking tussen de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM), de Stad, de burgerbewegingen en de andere partners. Er werd luidop getwijfeld aan de engagementen voor het luik Leefbaarheid. Vandaag bewijzen de partners van het Toekomstverbond echter nog maar eens dat een doorgedreven dialoog wel degelijk vruchten kan afwerpen.

Het politiek stuurcomité, bestaande uit de Vlaamse Regering, de Stad Antwerpen en de Antwerpse Haven, heeft nu 18 overkappings- en leefbaarheidsprojecten voor de ringzone geselecteerd. Dit zijn de projecten die in een eerste fase gerealiseerd zullen worden.

Alles samen zijn deze leefbaarheidsprojecten goed voor een investering van 1,25 miljard. De Stad Antwerpen en het Havenbedrijf leggen hiervoor € 250 miljoen op tafel, de Vlaamse Regering staat in voor 1 miljard.

De projecten geven onder andere vorm aan 2 nieuwe groene longen voor Antwerpen: een grootstedelijk Park Noordelijke Rechteroever en een Regionaal Landschapspark op Linkeroever. Belangrijk met het oog op de 'modal shift'-ambities zijn de verschillende mobiliteitsinvesteringen, zoals de fietsinfrastructuur bovenop de nieuw aan te leggen groenbuffers, allerhande fietsverbindingen en fietsbruggen over de E17 én over de Schelde.

Zorgvuldige selectie

De 18 overkappings- en leefbaarheidsprojecten werden geselecteerd op basis van dialoog en onderzoek.

Eerst werd er door middel van uitgebreid overleg met alle betrokken partijen een ambitienota voor de hele ringzone opgemaakt. Vervolgens gingen 6 ontwerpteams op basis van de ambitienota aan de slag met een zone van de ring. Zo werden er 31 concrete projecten uitgewerkt. Intendant Alexander D’Hooghe betrok alle partners via een uitgebreid participatietraject.

Tenslotte werden alle concrete overkappings- en leefbaarheidsprojecten geëvalueerd op basis van 4 belangrijke criteria: leefbaarheid, ruimtelijke kwaliteit, maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) en draagvlak.

De beoordeling van de leefbaarheid hield rekening met de impact op de luchtkwaliteit, geluidsreductie, ecologie, klimaat en mobiliteit.

De beoordeling van de ruimtelijke kwaliteit werd toevertrouwd aan een expertenpanel, bestaande uit Antwerps Stadsbouwmeester Christian Rapp, professor Aglaée Degros (Graz University of Technology), Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck en de Nederlandse Rijksbouwmeester Floris Alkemade.

De MKBA werd opgesteld door het adviesbureau Deltares.

De inschatting van het draagvlak berust op de consensusnota die opgeleverd werd door elk ontwerpteam en waarin staat over welke onderdelen grote eensgezindheid bestaat, vaak bekrachtigd door de handtekeningen van de rechtstreeks betrokken partijen. Ook de mening van de meer dan 2.000 bezoekers van de Ringdagen (26-30 mei 2018) werd meegenomen om het draagvlak bij de Antwerpenaren correct in te schatten.

"Er zijn op een voor Vlaanderen nooit geziene schaal mensen en organisaties betrokken bij de concrete uitwerking van de leefbaarheidsprojecten", zegt Weyts.

18 geselecteerde Ringprojecten, 4 op de reservebank

Uit de grondige evaluatie van de 31 Ringprojecten werden finaal 18 projecten geselecteerd:

Oosterweelknoop / Noordkasteel

Na een geoptimaliseerd ontwerp van de Oosterweelknoop investeren we verder in geluidsreductie, een parkzone met zwemvijver aan het Noordkasteel en een plein voor het behouden Samgagebouw.
Geraamde kost: 14 miljoen euro

Bermenlandschap langs een verlaagde R1 Noord

We verlagen de R1 noordwaarts tot aan de Masurebrug om de aanleg van latere overkappingen (zoals het project Groen Hart - Luchtbal - Lambrechtshoeken) mogelijk te maken. Daarnaast worden ambitieuze groenbuffers aangelegd, die de geluidsoverlast in Merksem drastisch verminderen.
Geraamde kost: 70 miljoen euro

Stationsomgeving Luchtbal

We realiseren een overkapping van 850 meter ter hoogte van de Groenendaallaan en het Station Luchtbal en laten fiets en openbaar vervoer vlot op elkaar laten aansluiten om combimobiliteit te stimuleren.
Geraamde kost:  368 miljoen euro

Stenenborgerweert / Kap Dam

We kleuren de overkapping in het noorden van de Damwijk groen in met park- en vrijetijdsvoorzieningen.
Geraamde kost:  15 miljoen euro

Bermenlandschap Albertkanaal

We bedden de ingesleufde R1 naast het Lobroekdok verder in met fietsverbindingen en we investeren in de ecologische continuïteit van de groenzones.
Geraamde kost:  6 miljoen euro

Kap Sportpaleis

We breiden de  reeds geplande overkapping ter hoogte van het Sportpaleis stevig uit en verbinden de Damwijk met de Deurnese wijk Kronenburg. We verbeteren de toegankelijkheid van de topevenementenzone rond het Sportpaleis.
Geraamde kost:  147 miljoen euro

Waterpark (gedeeltelijk)

We overkappen de op- en afritten ter hoogte van de Ten Eeckhovelei en realiseren een drastische leefbaarheidswinst voor de Deurnese buurt Ten Eeckhove.
Geraamde kost:  63 miljoen euro

Nieuw Oost:

Dankzij de investeringen in de ringzone tussen Deurne en Borgerhout geven we nog meer impulsen aan de ontwikkeling van Spoor Oost.

Schijnvallei / Ter Loo / Deurne

We realiseren een groene overkapping van bijna 100 meter tussen het Rivierenhof en Hof Ter Loo.
Geraamde kost:   122 miljoen euro

Longitudinaal Ringpark:

We kapselen de Berchemse ringzone in met een snoer van groene buffers en fietspaden en we investeren in waterbeheer.
Geraamde kost:  23 miljoen euro

Nieuwe kap A12/Jan De Voslei

We starten een geïntegreerd planproces voor Knoop Zuid, waarbij we de toekomende A12 over een lengte van 620 m verder overkappen ter hoogte van de Jan De Voslei.
Geraamde kost:  145 miljoen euro

Bermen van Knoop tot Lemanstraat

We kapselen ook de ringzones in het zuiden van de stad en ter hoogte van Wilrijk in met een snoer van groene buffers en fietspaden en we investeren in waterbeheer.
Geraamde kost:  55 miljoen euro

Park Knoop Zuid (gedeeltelijk)

Aan het wegontwerp van Knoop Zuid worden middelen toegewezen die de knoop verder ver-parken en het fietsnetwerk doortrekken.
Geraamde kost:  30 miljoen euro

Scheldebalkon

Ter hoogte van de Kennedytunnel wordt de kaaizone ingericht als een schakel voor zachte mobiliteit tussen de nieuwe bedrijvenzone Blue Gate, Nieuw Zuid en de kaaien.
Geraamde kost:  22 miljoen euro

Scheldebrug

We investeren in de allereerste vaste oeververbinding over de Schelde voor de zachte weggebruiker.
Geraamde kost:  49 miljoen euro

Voltooien fietsnetwerk

We voltooien het fietsnetwerk op Linkeroever met een fietsbrug over de E17 en verbinden zo ook Burchtse Weel en Galgenweel.
Geraamde kost:  26,5 miljoen euro

Stille bermen Zwijndrecht-Burcht

We houden woord aan de Zwijndrechtenaren en realiseren een ambitieus geluidsproject. We herbevestigen de beloofde geluidsreductie met 10 decibel.
Geraamde kost:  48 miljoen euro

Stille bermen Linkeroever:

We trekken het geluidsproject van Zwijndrecht door voor mens en natuur op Linkeroever.
Geraamde kost:  36 miljoen euro

Er worden ook 4 leefbaarheidsprojecten op de ‘reservebank’ geplaatst. Als de eerste 18 leefbaarheidsprojecten minder kosten dan nu geraamd, dan kunnen de resterende middelen onmiddellijk ingezet worden om te starten aan deze reserveprojecten:

Groene Brug (geraamde kost:  12 miljoen euro)
Kap Kalverwei (geraamde kost:  124 miljoen euro)
Park Knoop Zuid (deel 2) (geraamde kost:  105 miljoen euro)
Ecopassage en waterlandschap Linkeroever (geraamde kost:  25 miljoen euro euro)

Bovenop deze leefbaarheidsprojecten werd er nog eens 10,5 miljoen euro voorzien voor verder studiewerk rond het verkeerskundig systeem op de zuidoostelijke ring, de tunnelveiligheid, multimodale knopen en overkappingskansen voor de volgende fasen.

Duidelijk engagement

Een belangrijk deel van de 18 leefbaarheidsprojecten van de eerste fase ligt in het projectgebied van de Oosterweelverbinding. Dat betekent dat ze tegelijk met of onmiddellijk aansluitend op de werken aan de Oosterweelverbinding gerealiseerd kunnen worden. De grondoverschotten van Oosterweel kunnen zelfs onmiddellijk gebruikt worden voor de aanleg van het bermenlandschap.

"Het engagement van de Vlaamse Regering in het Toekomstverbond wordt hiermee hard gemaakt”, zegt Weyts. “Een groot deel van de leefbaarheidsinvesteringen kunnen al integraal worden meegenomen in de bouwvergunning voor de werken op Rechteroever, voorzien voor begin 2019".

Herlokaliseren Sint-Jozef

Het dienstverleningscentrum Sint-Jozef zal in de toekomst verhuizen.

Het centrum  is een gecombineerde zorg- en onderwijscampus voor mensen met een ernstige motorische beperking, verstandelijke beperking en/of zware medische problematiek. Het centrum omvat een school voor lager- en secundair buitengewoon onderwijs met 300 leerlingen en een internaat. Er is ook een multifunctionele zorginstelling met dagopvang, begeleiding en therapie. Het centrum telt een 500-tal medewerkers.

Er is nu een  principieel akkoord bereikt om Sint Jozef te herlokaliseren. De school- en zorginstelling ligt vandaag geprangd tussen grote verkeersaders waaronder de Ring, de spoorlijn en het Albertkanaal.

Door de aanleg van de Oosterweelverbinding zouden de leerlingen, de bewoners en het personeel sterk onder de werkzaamheden lijden. Er is een consensus dat een verhuizing de beste oplossing is voor de leefbaarheid en het welzijn van deze kwetsbare doelgroepen.

Het principieel akkoord voorziet dat de instelling geherlokaliseerd zal worden op stadsgronden op de Rozemaai in Ekeren. Het ligt tussen de A12 en de Ekerse Steenweg.  Er wordt geopteerd voor een nieuwbouw met een inbreng van de instelling zelf, de stad Antwerpen, de nv BAM en de Vlaamse overheid. De totale kost wordt geraamd op 32 miljoen euro .

Volgende stappen

De 18 geselecteerde overkappings- en leefbaarheidsprojecten worden nu verder ontwerpmatig en bouwtechnisch uitgewerkt. Er moeten ook nog enkele procedures doorlopen worden vooraleer de uitvoering opgestart kan worden.

De Vlaamse Regering gaat op zoek naar een nieuwe intendant, omdat de opdracht van Alexander D’Hooghe afgelopen is. De volgende intendant krijgt een opdracht van 1 jaar, die maximaal 7 keer verlengd kan worden met telkens 1 jaar. D’Hooghe zal in afwachting van de aanstelling van een nieuwe intendant wel nog een tijdelijke rol opnemen. Ook de ontwerpteams die de leefbaarheidsprojecten uitgewerkt hebben blijven beschikbaar om de continuïteit te waarborgen.

(bron: benweyts.be)