Investeren in infrastructuur geeft economie stevige boost volgens planbureau

Het Planbureau lijkt daarmee Donald Trump gelijk te geven. In feite zijn bijna alle economen het erover eens dat infrastructuurinvesteringen heilzaam zijn. De vraag is hoe ze te financieren. Vooral daarvoor is de studie nuttig.

Als de overheden in ons land jaarlijks 2 miljard euro meer investeren in wegen, spoorwegen, communicatienetwerken, energie en afvalverwerking, kan dat de economische groei met 0,26 procent opdrijven, besluit het Planbureau. Dat is zelfs het geval als het geld gevonden wordt door de al beschikbare middelen voor overheidsinvesteringen anders te verdelen.

In 20 jaar kan dat het bruto binnenlands product (bbp) met 8,3 procent opkrikken én de overheid meer inkomsten opleveren.

De overheidsinvesteringen in ons land bedragen nu 10 miljard euro per jaar, of 2,4 procent van het bbp. Daarvan gaat slechts een kwart (0,6 procent bbp) naar échte infrastructuurinvesteringen. Het grootste deel gaat naar ziekenhuizen, scholen, recreatie, cultuur en zo meer. De infrastructuurinvesteringen opdrijven tot 1,1 procent van het bbp, door er 2 miljard euro extra per jaar voor uit te trekken, levert grote economische baten op. De verklaring is simpel: infrastructuurinvesteringen zijn productiever dan andere overheidsinvesteringen omdat ze tot een hogere arbeidsproductiviteit leiden.

Een drastische herverdeling van de investeringsbudgetten is echter niet evident. Daarom onderzocht de instelling ook het effect van een verhoging van de globale investeringsuitgaven met 2 miljard euro (0,5 procent bbp) per jaar, gefinancierd door een verhoging van de belastingen - om het gat in de begroting niet nóg groter te maken. Over 20 jaar zou een belastingverhoging met 0,13 procent van het bbp volstaan, terwijl het bbp 2,77 procent extra zou groeien. Dat in de hypothese dat elke Belgische belastingbetaler eenzelfde heffing opgelegd krijgt. Het economische hefboomeffect van de extra overheidsinvesteringen is dus aanzienlijk en de kostprijs is beperkt omdat er terugverdieneffecten optreden.

Het Planbureau ging ook na wat de effecten van de hogere investeringen zijn als ze op een andere manier worden gefinancierd. Als dat gebeurt via schulden, door het begrotingstekort te laten oplopen, zijn de positieve effecten bijna even groot als in het basisscenario. Maar dat doet wel de schuldgraad van ons land oplopen tot 112 procent van het bbp. 'Daardoor zouden de overheidsfinanciën onhoudbaar worden', zegt het Planbureau.

Een verhoging van de overheidsinvesteringen financieren door de belastingen op inkomens uit arbeid of op vermogenswinsten te verhogen, heeft een aantal ongunstige implicaties die het hefboomeffect ervan voor een stuk tenietdoen. Het verhogen van de belastingen op arbeid gaat ten koste van de werkgelegenheid, een hogere belasting op vermogenswinsten leidt tot een daling van de particuliere investeringen.

Twee andere opties hebben minder kwalijke neveneffecten. De eerste is een verhoging van de consumptiebelastingen, al wijst het Planbureau erop dat geen rekening is gehouden met het effect daarvan - via de automatische indexering -. op de lonen. De tweede is een verlaging van de consumptieuitgaven van de overheid. Op korte termijn doet dat de economische baten van de hogere investeringsuitgaven grotendeels teniet, op langere termijn komen die echter weer duidelijk aan de oppervlakte. 'Omdat de negatieve effecten van de lagere consumptie-uitgaven van de overheid op de algemene vraag in de economie na verloop van tijd verdwijnen', zegt het Planbureau. Dat is ook de enige optie die op lange termijn leidt tot een verlaging van de belastingdruk en die het grootste positieve effect heeft op de consumptie van de gezinnen.

(bron: De Tijd)