Liefkenshoekspoorverbinding geopend

16,2 km lang

De Liefkenshoekspoortunnel is 16,2 km lang en is enkel bestemd voor vrachtvervoer, niet voor reizigers. Hij verbindt het rangeerstation van de NMBS op de rechteroever, naast de voormalige Opel-site, met de Waaslandhaven op Linkeroever, waar het Deurganckdok ligt. In het grootste getijdendok ter wereld worden volgend jaar nagenoeg alle containeractiviteiten van de Antwerpse haven geconcentreerd. De rederij MSC verhuist haar hele containeroverslag (meer dan 4 miljoen containers of de helft van de totale containeroverslag in de haven) van het Delwaide- naar het Deurganckdok. Via het spoor is het dok verbonden met de Liefkenshoekspoortunnel. Containers die in het dok worden gelost, kunnen voortaan vlot per spoor naar Linkeroever, waardoor ook het wegverkeer wordt ontlast.
Voor de verbinding werden onder de Schelde twee spoorkokers geboord van elk 6,7 km lang, tot 40 m diep. Het zijn de langste tunnels van België. 13 bruggen en tunnels werden gebouwd en/of aangepast. De werken hebben zes jaar geduurd. Op piekmomenten werkten tot 600 arbeiders en 100 ingenieurs tegelijk op de werf, waardoor het soms de grootste werf van België was.

Goed voor vracht en reizigers

Goederentreinen moeten niet langer omrijden via de knelpunten Kennedyspoortunnel en de spooras Antwerpen Berchem - Antwerpen Schijnpoort, maar kunnen via de nieuwe verbinding in 20 minuten van de linker- naar de rechteroever sporen. Dat is een tijdswinst van 40 minuten. Dat is niet alleen goed voor de industrie en de Antwerpse haven, maar ook voor de leefbaarheid (geluidsoverlast) van de dorpen Melsele, Zwijndrecht en Antwerpen zuid. Op die as komt tegelijk capaciteit vrij voor extra reizigerstreinen. Dat moet de doorstroming op de spoorlijn Antwerpen- Gent ten goede komen en is dus goed nieuws voor de NMBS.
Spoornetbeheerder Infrabel wil de ruim 100 goederentreinen die nu dagelijks door de Kennedytunnel sporen tegen 2020 naar de Liefkenshoektunnel krijgen. De helft van de 13 goederenspoormaatschappijen die in België actief zijn, heeft al rijpaden aangevraagd. Infrabel wil het aandeel van het spoorvervoer (containerverkeer) tegen 2030 verhogen van 8 naar 15 procent.
Publiek-private samenwerking

Voor de bouw en de financiering van de tunnel werd een pps-constructie opgezet, een publiek-private samenwerking. De privépartner Locorail - bestaande uit BAM, CFE en Vinci - bouwde de tunnel in samenwerking met het tijdelijke bouwconsortium Locobouw - MBG, CEI-De Meyer, Vinci, Wayss & Freitag. Locorail staat in voor het onderhoud van de tunnel, Infrabel baat de spoorverbinding uit.

873 miljoen euro

De totale investering van het project bedraagt 873 miljoen euro. Locorail investeert 690 miljoen (via eigen middelen en bankleningen) in de bouw en het onderhoud. De Vlaamse regering bracht 107 miljoen euro in. Buiten de pps investeerde Infrabel nog eens 183 miljoen euro in spoor- en seininstallaties en in veiligheid, bijna 110 miljoen euro meer dan gepland.
Infrabel betaalt de volgende 38 jaar een beschikbaarheidsvergoeding aan Locorail van ongeveer 51 miljoen euro per jaar. In 2052 draagt Locorail de infrastructuur over aan Infrabel. Spoormaatschappijen die de Liefkenshoekspoorverbinding gebruiken, moeten geen extra kosten betalen, aldus Infrabel.

Veiligheidsprimeur

De hogere factuur heeft volgens Infrabel alles te maken met bijkomende veiligheidswerken en strengere Europese regels. Er werden 14 evacuatieschachten en 13 tunnelverbindingen gebouwd plus toegangs- en vluchtwegen om de 300 meter. De spoorlijn is uitgerust met het Europese seininrichtingssysteem ETCS, European Train Control System, dat de trein automatisch afremt als een treinbestuurder te snel rijdt of een rood sein negeert. Aanvankelijk was een klassieke (minder dure) seininrichting gepland.
Er werden 50 seinen en 244 km kabels aangelegd. In de sporen liggen 282 bakens om verkeers- en spoorinformatie naar de treinen te sturen. De tunnel is uitgerust met een automatisch schuimblussysteem dat een tunnelsectie van 180 meter in drie à vier minuten met schuim kan opvullen. Volgens Infrabel is dat een Europese primeur.

Tweede spoortoegang

Na de Liefkenshoekspoortunnel moet de regering de knoop doorhakken over een tweede spoortoegang van en naar de Antwerpse haven op rechteroever. Die moet voor nog betere verbinding met het Duitse achterland maken. Twee tracés worden bestudeerd. Een van Antwerpen Noord naar Lier via een ondergrondse tunnel, en een naar Lier langs de E313. Volgend jaar wordt op basis van de MER-studie beslist welke verbinding de voorkeur heeft. De kostprijs wordt geraamd op 2 miljard euro.

Diabolo

De Liefkenshoekspoorverbinding is het tweede pps-project van Infrabel na Diabolo, de noordelijke spoorontsluiting van Brussels Airport. Diabolo is sinds juni 2012 in gebruik en kostte 678 miljoen euro.

(bron: Tijd.be)