Sigma stelt socio-economisch dossier 2023 voor en ziet sterke terugval voor 2024

Voorzitter Dries Van Haut:

Ik zal zelf een korte toelichting geven bij de omzetcijfers en de tewerkstelling van onze gezamenlijke bedrijven. Maar toch een korte voorbeschouwing bij de cijfers. Voor het eerst is er een duidelijk verschil tussen de resultaten en tendensen van de machines voor burgerlijke bouwkunde/bouw en die van de goederenbehandelingsmachines. Waar de bouwmachines in 2023 nog zeer behoorlijke resultaten lieten optekenen en meer nog, de op 2 na (’21 en ’22) hoogste jaarcijfers ooit bereikten, zakten de lifttrucks terug naar een verkoopniveau van maar liefst 10 jaar geleden.

Bij de bouwmachines zijn deze goede resultaten duidelijk te wijten aan het uitleveren van reeds lang geleden bestelde machines die nog in de orderportefeuille zaten. De lange levertermijnen zorgden ervoor dat er nog grote aantallen machines in 2023 werden gefactureerd. De goederenbehandelingsmachines, die veel minder met zeer lange levertermijnen te maken hadden, ervaarden dus al volop het effect van de vertragende economie en vielen dus zwaar terug. Bij de machines voor burgerlijke bouwkunde is dezelfde tendens ook te merken in de geplaatste bestellingen of order intake. Daar lopen de cijfers ook zwaar terug, en al zeker als we gaan vergelijken ten opzichte van 2 jaar geleden. Dalingen van gemiddeld 25% op 12 maanden of 50% en meer op 24 maanden bekeken zijn geen uitzondering.

De investeerder heeft er dus duidelijk weinig vertrouwen in. De grote prijsstijgingen hebben we stilaan wel achter de rug maar de inflatie staat in april 2024 wel nog steeds op 3,37%. De rente is een pak duurder geworden. En ik formuleer het bewust als duurder en niet als duur tout court. Wanneer mensen me zeggen dat ze de huidige intrestvoeten wel duur vinden probeer ik dat toch wat te nuanceren. We zijn immers verwend geweest als investeerders met een lange periode waarin geld zeer goedkoop en soms zelfs quasi gratis kon geleend worden. Maar dat is ooit ander geweest. Ik herinner me nog dat ik zo’n 40 jaar gelden als prille tiener op mijn eerste spaarrekening een intrestvoet van bijna 10% per jaar kreeg. Als je toen geld moest lenen was dat tegen percentages die uit 2 cijfers voor de komma bestonden. De huidige percentages lijken me dan ook eerder een normaal getal en niet zozeer duur. Ik begin trouwens te merken bij mijn klanten dat de aarzeling als gevolg van de stijgende intresten stilaan begint weg te ebben en men zich dus begint te gewennen aan deze percentages.

We hebben in het verleden al vastgesteld dat periodes van dalende order intake meestal niet veel langer duren dan 2 à 3 jaar. Als dit nu ook weer het geval zou zijn zouden we ergens in de tweede helft van dit jaar of begin volgend jaar weer een duidelijke stijging in de bestellingen moeten kunnen zien. Laat ons dus maar optimistisch blijven en al reikhalzend vooruitkijken naar een nieuwe periode waarin we wat betere resultaten mogen optekenen.

Als ondernemer kan je vandaag ook niet meer om zaken als klimaat en duurzaamheid heen. Termen als ESG en CSRD vliegen ons met de regelmaat van de klok om de oren. Als beroepsvereniging zijn we uiteraard ook met deze thema’s bezig en proberen we onze leden daarover te informeren, te ondersteunen en de belangen te behartigen bij de bevoegde instanties. Zo slaagden we er in 2023 in om VLAIO ecologiesteun te faciliteren voor ‘elektrische offroad werfvoertuigen van 5 ton of meer’. Een eerste stap in de goede richting maar we zouden graag deze steunmaatregelen nog uitgebreid zien. Daarom zijn we samen met BERA een memorandum aan het opstellen met onze bezorgdheden en bemerkingen en voorstellen om de steun te gaan uitbreiden.

Dit brengt ons dan weer naadloos bij de politiek. In de nasleep van de verkiezingen van 9 juni staan we natuurlijk ook even stil bij het beleid. Het ziet er naar uit dat dit keer de puzzelstukken voor het vormen van een nieuwe regering niet al te moeilijk in elkaar te passen zijn en we geen bijzonder lange regeringsvorming krijgen. Onze noorderburen hebben ons daar jarenlang mee uitgelachen maar ervaren nu zelf dat de kaarten soms dermate gelegd worden dat een oplossing lang op zich laat wachten. Daarnaast hoop ik dat de volgende regeringsploeg er eindelijk eens werk van maakt om de gigantische hoeveelheid regeltjes te verminderen waar je vandaag als onderneming moet aan voldoen om te mogen ondernemen. Spijtig genoeg is het echter nog al eens dikwijls zo dat een nieuwe ploeg zich wil manifesteren met een hoop nieuwe maatregelen tot gevolg die dan weer extra verplichtingen met zich meebrengen. Natuurlijk laten onze vrienden uit Europa zich ook niet onbetuigd als het op regeltjes aankomt. Ik noem maar even snel een paar regels op die ter sprake kwamen op onze laatste vergadering van de raad van bestuur en waarvan u van sommige mogelijk niet weet dat ze eraan zitten te komen of zelfs reeds in voege zijn :

• e-invoicing, en daarbij niet gewoon de factuur in PDF formaat sturen maar volautomatische systemen zoals Peppol en dergelijke.
• European Accessibility Act 2025 : waarbij o.a. nieuwe websites moeten aangepast zijn voor mensen met lichamelijke beperkingen
• de reeds eerder vernoemde CSRD, Corporate Sustainability Reporting Directive wat een verplichting is voor grotere en beursgenoteerde bedrijven maar die natuurlijk ook informatie en rapportering aan hun toeleveranciers – wij dus – gaan vragen. Persoonlijk ben ik er al mee geconfronteerd.
• EU Pay transparency Directive waardoor salarissen transparanter zullen moeten worden
• Mill Test Certificate waarmee je aan de douane moet aantonen dat staalproducten niet geproduceerd zijn met staal dat uit Rusland afkomstig is.
• en als kers op de taart : C-BAM wat staat voor Carbon Border Adjustment Mechanism. Een rapportering waarbij de importeur van bepaalde goederen moet melden hoeveel CO2 er is uitgestoten bij de productie van buiten de EU geproduceerde goederen. Vanaf 2026 zullen de goederen een grotere CO2 uitstoot hadden bij de productie dan ook een extra taxatie krijgen.

Je zou van minder moedeloos worden als ondernemer. Regelneverij mag wat mij betreft het woord van het jaar worden.

En last but not least om even terug te komen bij de politiek : de beschikbare middelen. België is op dat gebied één van de slechtste leerlingen in de Europese klas. Er zal dus iets moeten gebeuren om onze financiën beter op orde te krijgen. Ik mag hopen dat de nodige besparingen op de juiste plaats zullen gebeuren en dat de noodzakelijke stimuli om onze economie beter te laten draaien nog steeds zullen kunnen doorgaan.

Waar ik vorig jaar mijn intro begon door ChatGPT eens een stuk te laten schrijven ga ik er dit jaar mee eindigen. Niet door een stuk tekst te laten genereren maar wel door een citaat te laten kiezen bij de tekst van het voorwoord. Ik moet zeggen, ik was aangenaam verrast door hetgeen ik gepresenteerd kreeg, een citaat van John F. Kennedy : "De enige zekerheid in het leven is verandering. In tijden van economische schommelingen is het onze capaciteit om ons aan te passen en vooruit te kijken die ons veerkrachtig maakt."

Maar toen ik ChatGPT de originele Engelse tekst van dit citaat vroeg bleek het geen letterlijkcitaat van Kennedy te zijn maar een interpretatie van zijn ideeën. Zo zie je maar weer dat je moet oppassen met onze AI vriend. Het letterlijke citaat is : “Change is the law of life. And
those who look only to the past or present are certain to miss the future.” En dus gooi ik er nog maar eentje tegenaan van Sundar Pichai, CEO van Alphabet, het moederbedrijf van Google : “AI is a powerful tool but we must remain vigilant about how we use it and how we trust it.”

De gedetailleerde cijfers per sectie kan je raadplegen in het dossier (pdf). Het volledige socio-economisch dossier kan je hier downloaden.