Royerssluis in haven van Antwerpen trekt meer dan 3.500 bezoekers tijdens Open Wervendag

foto's: copyright DMOW

Zondag 26/05/2024 openden zo’n 100 Belgische bouwwerven de deuren voor het grote publiek. Een uitgelezen kans om bouwprojecten die normaal gezien niet toegankelijk zijn van dichtbij te bekijken. Embuild trapt naar jaarlijkse gewoonte Open Wervendag af op een topwerf in de provincie. Dit jaar was er bij aanvang van het evenement een rondleiding op de Royerssluis in de haven van Antwerpen, in aanwezigheid van de Vlaamse minister-president, de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken, de federale minister van Justitie en Noordzee, de federale minister van Binnenlandse Zaken en de Antwerpse havenschepen.

Omstreeks 10.00 uur openden de deuren voor het grote publiek. Bezoekers kregen onder meer een unieke kijk op de kofferdam en de tijdelijke wegenis, de gigantische bouwput én de sluismeesterwoning. Met ook activiteiten voor de allerkleinsten was het een ideale familie-uitstap. Meer dan 3.500 bezoekers zakten ondanks het wisselvallige weer, met omstreeks 16.00 uur een enorme regenbui, af naar de Royerssluis om deze indrukwekkende werf van nabij te ontdekken.

Renovatie Royerssluis versterkt de binnenvaart

De Royerssluis verbindt de Schelde met de dokken en met het verderop gelegen Albertkanaal. Ze opende in 1908 en is zo een van de oudste sluizen in de haven van Antwerpen. De sluis is al enkele jaren niet meer in gebruik en wordt sinds oktober 2021 grondig gerenoveerd. Ze wordt aanzienlijk langer (van 180 naar 235 meter lengte) én breder (van 22 naar 36 meter). Op die manier wordt de sluis omgebouwd tot een performante binnenvaartsluis die de hedendaagse moderne binnenschepen vlot en veilig zal behandelen. Zo kan ook het transport naar het Albertkanaal verhoogd worden, waarbij rekening gehouden wordt met de trafiekverhoging en schaalvergroting van de schepen, maar ook met de verdere ontwikkeling van de Antwerpse haven. Bovendien komt aan beide zijden een beweegbare basculebrug om voertuigen en fietsers vlot over de sluis te leiden.

De Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “Ik ben erg blij met de enorme belangstelling van vandaag. Open Wervendag is het ideale moment om de Vlaming kennis te laten maken met dit grote infrastructuurproject dat een belangrijke rol speelt in de modal shift van het goederenvervoer en het stimuleren van de binnenvaart. De Royerssluis is een belangrijke scheepvaartverbinding tussen de Schelde en het Albertkanaal. Met de werken breiden we de sluis uit tot een performante binnenvaartsluis die moderne binnenvaartschepen vlot en veilig zal behandelen. Jaarlijks wordt zo’n 40 miljoen ton aan goederen vervoerd over het Albertkanaal wat het equivalent is van 2 miljoen vrachtwagens. De nieuwe sluis zal naast de eerdere realisatie van de verhoging van alle 62 bruggen over het kanaal het transportvolume verder verhogen en op die manier zoveel mogelijk vrachtwagens van de weg halen.”

De havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: “De Royerssluis werd in 1907 gebouwd en maakte onze haven bereikbaar voor de grootste zeeschepen. Ze is een belangrijke verbinding tussen de Schelde en het hinterland voor onze binnenvaart. De sluis was toe aan een grondige renovatie om de nieuwe binnenschepen een betere toegang te kunnen geven naar het hinterland. Deze indrukwekkende renovatie doet daarmee eer aan de naamgever van de sluis. Gustave Royers was onder andere bevoegd voor de bouw van de nieuwe Scheldkaaien; verplaatste de petroleumhaven naar het zuiden van de haven en legde het Kempendok én Asiadok aan. Ook vandaag blijven we in dezelfde geest voortdurend investeren in dé economische motor van Vlaanderen. Het belang van een vlotte verbinding voor de binnenvaart is daar een essentieel onderdeel van.”

400.000 m³ grondverzet

Nadat in oktober 2021 de eerste steen uit het sluisplateau werd gehaald, was de bouw van de kofferdam begin 2023 de eerste mijlpaal. Die zorgde voor een waterdichte scheiding tussen de bouwput en de Schelde, waardoor de renovatie ‘in den droge’ kan gebeuren. Ook het doorgaand verkeer rijdt sinds juni 2023 over die kofferdam en ondervindt daardoor zo goed als geen hinder van de werken in de bouwput.

Vervolgens werd hard gewerkt aan de gefaseerde uitgraving van de bouwput en de zorgvuldige sloop van de oude sluis. Dat resulteerde in bijna 400.000 m³ aan grondverzet. De beschermde Sluismeesterwoning in neo-Vlaamse-renaissancestijl kwam daarbij veilig op een ‘eilandje’ te staan. Dat kasteeltje blijft tijdens de renovatie volledig behouden en zal in de toekomst dienen als sluisbedieningsgebouw.

Afgelopen week werd de eerste grote betonstort uitgevoerd, waardoor de eerste brugkelder voor de toekomstige wegbruggen al vorm krijgt. In totaal ging het over 3.000 m³ beton op 24 uur tijd. Bijna al het betonwerk wordt volledig ter plekke gevlochten en gestort, een van de grootste klussen in dit project.

Komende werken aan de Royerssluis

Nu wordt de wapening op de deurkamers en de omloopriolen geplaatst. Tegen het bouwverlof is alles uitgegraven voor de bouw van een leidingentunnel die onder de sluis zal lopen. Na het afwerken van betonwerk van de nieuwe sluis, wordt die onder water gezet en kunnen de bruggen en sluisdeuren invaren. Nadat een van beide bruggen en de bijhorende (tijdelijke) wegenis in werking treedt, kan het wegverkeer terug worden overgezet en worden de kofferdammen afgebroken. Vervolgens wordt ook het sluisplateau afgewerkt en worden alle installaties geïnstalleerd en getest. Het einde van de renovatie staat momenteel gepland voor het einde van 2028. Verwacht wordt dat begin 2029 de eerste duwbakken door de sluis richting het Albertkanaal zullen varen.

Weetjes over de renovatie

• Tijdens de piek van de bouw zullen rond de 250 mensen op de werf aan het werk zijn.

• De lengte van de nieuwe Royerssluis (235 m) zal bijna 4x de hoogte van het MAS zijn.

• De breedte (36 m) zal even breed zal zijn als een autosnelweg met 11 rijstroken.

• Het creëren van de bouwput gaat gepaard met grondverzet (> 400.000m³) waarmee je bijna 6.000 grote zeecontainers zou kunnen vullen.

• De oppervlakte van de damwanden (24.800m²) zal overeenstemmen met ongeveer 4 voetbalvelden.

• Meer dan 150.000m³ beton wordt verpompt voor de werken. Je kan daarmee meer dan 60 olympische zwembaden laten vollopen.

Over de samenwerking

De afdeling Maritieme Toegang van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid neemt de leiding in de renovatie van de sluis en is samen met Port of Antwerp-Bruges opdrachtgever van de werken. Aannemersconsortium TM Rinkoniên Rechteroever, dat bestaat uit Artes Group, CIT Blaton, Boskalis, Mobilis en Stadsbader, voert de renovatie uit. Omdat de renovatie van de Royerssluis een onderdeel is van de ruimere Oosterweelverbinding, is er een nauwe samenwerking met Lantis.

Livestream én timelapse video’s

Sinds midden 2023 zijn de werken aan de Royerssluis ook live te volgen via de webpagina van de Royerssluis. Daar vind je een link naar de livestream én timelapsevideo’s. De camera’s zijn opgesteld op de uitkijktoren ter hoogte van de werfketen en op de sluismeesterwoning centraal in de werfzone.

Royerssluis in haven van Antwerpen trekt meer dan 3.500 bezoekers tijdens Open Wervendag