Gerenoveerd Waterbouwkundig Laboratorium officieel ingehuldigd

foto's: © DMOW

Kantoorlus en toren maken van de site één geheel
De verbouwingen gingen van start in oktober 2019. Naast de oorspronkelijke hoofdgebouwen was de site van het Waterbouwkundig Laboratorium een onsamenhangend geheel van verschillende en te kleine bijgebouwen. Hierdoor waren de functies en teams verspreid over het volledige terrein, wat de nodige samenwerking en interactie soms bemoeilijkte. Daarnaast voldeden enkele paviljoenen niet meer aan de huidige comfort- en veiligheidseisen.

Om het WL voor te bereiden op de toekomst was een grondige renovatie noodzakelijk. De hoofdgebouwen op terrein werden behouden en worden nu door nieuwbouw, een toren van 26 meter hoog en een L-vormige kantoorlus, met elkaar verbonden. Ook de daken van de hallen werden vernieuwd. De site telt zo’n 100 werkplaatsen voor medewerkers van het WL, naast de mogelijkheid tot samenwerkingsvormen met andere sites en organisaties. Er is gekozen voor een open kantoorinrichting met veel vergadermogelijkheden. Met de nieuwe toren bestaande uit het onthaal, een gespecialiseerde publieke bibliotheek en een auditorium krijgt het WL ook een publieke functie en zijn er meer mogelijkheden tot kennisdeling. Bovenaan biedt de refter een mooi uitzicht over het terrein.

Groene energie
De nieuwbouw en de toren zijn ontworpen als BEN-gebouw (bijna-energieneutraal). Dit betekent dat de nodige energie uit groene energiebronnen wordt gehaald. Het gebouw is beter geïsoleerd en wordt verwarmd door een hybride systeem van warmtepompen, ondersteund door bestaande gasketels en warmte gerecupereerd uit het MER-lokaal (Main Equipment Room). Omdat sommige bestaande gebouwen waren opgenomen in de inventaris onroerend erfgoed, werd het uitzicht van deze gebouwen behouden.

Het agentschap Facilitair Bedrijf van de Vlaamse overheid was bouwheer van de werken. Het ontwerp is van de hand van Architecten Achtergael en ook Studieburo Mouton, RCR Studiebureau en Daidalos Peutz ingenieursbureau werden ingeschakeld. Het totale kostenplaatje voor de toren, kantoorlus en renovatie was zo’n € 11,5 miljoen.

Buitenaanleg past binnen de omgeving
Ook de volledige zone tussen de gebouwen werd opnieuw aangelegd. Naast de nodige toegangswegen en parkings, hoofdzakelijk in waterdoorlatende bestrating, is er nu ook plaats voor groenzones met struiken en een 100-tal bomen. De in- en uitrit aan de Berchemlei werden eveneens opnieuw aangepakt zodat het in- en uitrijden voor voertuigen en fietsers veiliger kan verlopen.

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “Het onderzoek en de expertise van het Waterbouwkundig Laboratorium zijn noodzakelijk om het Vlaamse beleid rond havens, waterwegen en kustbescherming vorm te geven en uit te voeren. Deze werken waren noodzakelijk voor de toekomst van het Waterbouwkundig Laboratorium. Met dit vernieuwde complex verzekeren we vanuit Vlaanderen het nautische en maritieme onderzoek dat onder andere essentieel is om de klimaatuitdaging en de toegang tot onze havens te verzekeren.”

Filip Boelaert, secretaris-generaal Departement Mobiliteit en Openbare Werken: “Dit is een mijlpaal voor het Waterbouwkundig Laboratorium dat dit jaar een mooie verjaardag viert. Al 90 jaar is het Waterbouwkundig Laboratorium een expertisecentrum voor onze havens en de maritieme wereld. De opening van deze gerenoveerde site is dé kers op de taart. We zijn ons bewust van de licht- en geluidshinder die de werken met zich meebrachten en willen de buurt uitdrukkelijk bedanken voor hun geduld. We kijken ernaar uit om binnenkort de buren uit te nodigen voor een rondleiding, zodat zij een beter beeld krijgen van de site en het Waterbouwkundig Laboratorium.”

Frank Geets, administrateur-generaal agentschap Facilitair bedrijf: “Dit project illustreert perfect onze vastgoedstrategie: we behouden wat waardevol en noodzakelijk is, we zorgen voor duurzame nieuwbouw en renovatie en streven tegelijk naar inspirerende, aangename en efficiënte werkomgevingen met een meerwaarde voor de buurt.”

Lieven Achtergael, architecten Achtergael: “Door de grotere poort en de toegangsweg opent de site naar de buurt, terwijl de hoofdactiviteit naar binnen wordt getrokken door de toren die centraal op de site staat. Daarmee wordt de bezorgdheid van de buren weggenomen, die vreesden dat de schaduw van de toren op de buurt zou vallen.”

Over het Waterbouwkundig Laboratorium
Het Waterbouwkundig Laboratorium (WL) is een afdeling van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Het WL is het expertisecentrum voor onderzoek en adviesverlening over waterbouwkundige, nautische, hydraulische, sediment-gerelateerde en hydrologische vraagstukken. Enkele voorbeelden van projecten waarin het WL een cruciale rol heeft zijn de sluisvernieuwing in Sint-Baafs-Vijve, Kustvisie, het complex project ECA (Extra Containercapaciteit Antwerpen) of de opmaak van overstromingsrisicokaarten. Binnen het departement is het WL onderdeel van Xperta, dat als studie-, onderzoeks- en kenniscentrum diensten levert ter ondersteuning van het mobiliteitsbeleid. De activiteiten zijn verspreid over twee sites: het hoofdkantoor in Antwerpen en het Maritiem Onderzoekscentrum in Oostende. Het Waterbouwkundig Laboratorium ondersteunt de beleidsvoorbereiding en -uitvoering van de Vlaamse overheid door op een integrale, wetenschappelijk verantwoorde manier te voorzien in kennis, kennisproducten en advies op het gebied van watersystemen. Naast activiteiten in opdracht van het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken voert het Waterbouwkundig Laboratorium ook opdrachten uit voor andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid, andere binnenlandse en buitenlandse overheidsdiensten en voor de privésector. Opdrachten voor derden worden gefaciliteerd door het Eigen Vermogen Flanders Hydraulics. In 2022 erkende de Vlaamse Regering het Waterbouwkundig Laboratorium officieel als een Vlaamse Wetenschappelijke Instelling (VWI).

Minister Lydia Peeters en secretaris-generaal Filip Boelaert openen het gerenoveerde gebouw © DMOW

Het gerenoveerde Waterbouwkundig Laboratorium © DMOW