Voorstelling Economisch dossier 2022 van Sigma vzw

Voorzitter Dries Van Haut, nam zoals gebruikelijk het woord om de evoluties en het economisch dossier toe te lichten:

"Vorig jaar schetste ik het beeld van een rooskleurig 2021 met toch enkele donkere wolken die zich samenpakten boven de hemel van 2022. Uiteraard is de sterke inflatie een feit en waren er nog steeds problemen met toeleveringen van bepaalde onderdelen, steeg de rente naar niveaus die we sinds decennia niet meer gekend hebben en gingen energieprijzen door het dak. De oorlog in Oekraïne ging ook onverminderd voort. Maar ondanks al deze onweerswolken dreef de stortbui over en werd in ieder geval onze sector gespaard van slecht weer. Ik zei ook dat bomen niet tot in de hemel groeien en daarmee zat ik er ook naast. Ze groeien wel degelijk tot in de hemel. Tot mijn eigen verbazing moest ik bij het bekijken van de cijfers weer eens vaststellen dat we weer eens alle records gebroken hebben. Onze totale omzet was in 2022 maar liefst €1,82 miljard. Dat is enerzijds 8% meer dan in 2021 en bovendien ook meer dan de 1,78 miljard uit het recordjaar 2019. De Burgerlijke Bouwkunde nam daarbij €1109 miljoen voor haar rekening terwijl de Lifttrucks stegen tot maar liefst €708 miljoen. Duizelingwekkende cijfers.

Gelukkig had ik een slag om de arm gehouden en was ik geëindigd met te stellen dat het voorspellen deze dagen bijzonder moeilijk was. Ik ben dus duidelijk beter in het kiezen van citaten dan in het voorspellen van economische trends. Toch wil ik mij er aan wagen om voor 2023 een vooruitblik te geven van de markt. Ik ben er vrij gerust in dat ik opnieuw kan zeggen dat 2023 een behoorlijk jaar wordt. We zijn immers nog steeds volop bezig met het uitleveren van de reeds lang bestelde machines. Tot nu toe gebeurde dat zeer geleidelijk en met mondjesmaat. Door de betere beschikbaarheid van onderdelen worden de levertermijnen ook nog eens korter dan voorspeld, zonder echter een complete overspoeling van de markt te krijgen. In het verleden gebruikte ik het beeld van de ketchupfles waar alles in één keer met een grote kwak uit de fles komt. Welnu, het is, zoals gehoopt, een knijpfles gebleken waar alles netjes gedoseerd geleidelijk uit tevoorschijn komt. Vandaag de dag wordt er dan wel al wat harder geknepen, maar daar blijft het bij.

We merken wel dat de ‘order intake’, het aantal machines in bestelling dus, flink aan het dalen is. Een verklaring daarvoor kunnen voor een stuk de kortere levertermijnen zijn. Bij dalende levertermijnen zal de order intake in een stabiele markt mathematisch ook dalen. Maar de markt zelf is zeker ook aan het dalen. De grote vraag wordt nu hoe diep het gaat en hoe lang deze daling zal aanhouden. Maar dat worden zorgen voor 2024 denk ik eerder. Zowel in de logistieke sector als de in de bouw zien we een terugval maar blijft het niveau nog aanvaardbaar, zeker als je bedenkt dat het overgrote deel van de door onze leden ingevoerde machines gebruikt worden in infrastructuurwerken en veel minder in residentiële gebouwen.

Mijn betoog in het economisch dossier en hier bij de voorstelling ervan wou ik ophangen aan het steeds nijpender tekort aan beschikbare arbeidskrachten. Geïnspireerd door de uiteenzetting van Geertrui Mieke de Ketelaere op onze nieuwjaarsreceptie over artificial intelligence en dus ook over ChatGPT heb ik die chatbot gevraagd om een voorwoord te schrijven voor het economisch dossier van Sigma. Wel, het is de moeite om eens te lezen wat die ervan op enkele minuten gebrouwd heeft na slechts enkele vragen tot verfijning. Niet alles in de tekst komt overeen met de realiteit maar toch. Het blijven natuurlijk wel tamelijk generieke uitspraken. Ik heb echter ook niet zo veel moeite gedaan om de allereerste versie bij te sturen. Ik vermoed dat we in de toekomst dit soort hulpmiddelen wel vaker gaan gebruiken voor dergelijke taken. Het aantal geschoolde profielen wordt immers steeds schaarser en dus zullen we steeds meer taken moeten automatiseren. Waar vroeger enkel ‘dom werk’ kon geautomatiseerd worden, kunnen nu ook complexere taken worden aangepakt.

Onze grootse uitdaging blijft zoals reeds geruime tijd het vinden van voldoende geschoold of geschikt personeel. Waar we vroeger een aantal beroepen als knelpuntberoep benoemden zoals verpleegkundige of servicetechnicus lijkt het nu wel alsof voor vrijwel alle functies mensen tekort zijn. Zo goed als elke organisatie wordt geplaagd door een tekort aan mensen in de meest diverse functies. Waar zijn al die mensen naartoe die vroeger datzelfde werk deden ? We slagen er maar niet in om de vacatures in te vullen en dus komen er nijpende tekorten bij vele bedrijven. De dienstverlening gaat er daardoor op achteruit. En het is niet zo dat de mensen in andere sectoren aan de slag zijn want het is een fenomeen dat zich in vrijwel alle sectoren voordoet. Ook in het buitenland kent men gelijkaardige problemen dus ook daar zijn die mensen niet aan de slag.

De conclusie die ik dan zelf maak is eenvoudigweg dat mensen gemiddeld minder uren presteren dan vroeger. Het zou mij zeer sterk interesseren om daar eens een doorgedreven studie over te lezen. Voorlopig zullen jullie het maar met mijn bescheiden ideeën daarover moeten doen.

Sommigen onder u lazen in de media een tijd geleden mogelijk al over het fenomeen van de zogenaamde ‘quiet quitters’: mensen die aan het werk zijn - en blijven - maar enkel de gevraagde taken uitvoeren binnen de reguliere arbeidstijd. Ik vermoed dat er daar een heel pak van zijn bijgekomen. Van jongere werknemers is het bovendien bekend dat ze de worklife- balance sterker laten doorhellen naar de ‘life’ kant en naast het werk veel meer tijd willen hebben voor hobby’s en vrijetijdsbesteding. Ook de coronaperikelen en lockdowns hebben sommige mensen doen beseffen dat er naast werken ook nog andere leuke dingen te doen zijn. Tel daarbij ook nog eens het thuiswerken bij dat nu opeens veel meer ingeburgerd is en waardoor mensen meer comfort hebben weten waarderen. Dit zijn allemaal factoren die meer nadruk leggen op genieten en ontspannen en minder op inspannen (tenzij het is om een marathon te lopen is natuurlijk).

Ik ga hier nu ook geen pleidooi houden dat we terug moeten naar de 60-urige werkweek maar we gaan toch moeten opletten dat de slinger niet te ver door zwaait naar de andere kant. Onze bedrijven hebben voornamelijk succes door een puike dienstverlening te verzorgen voor hun klanten en daarvoor hebben we mensen nodig die met de nodige passie voor het beroep bereid zijn om ‘the extra mile’ te gaan en te zorgen dat de klant binnen een aanvaardbare termijn geholpen wordt. Anderzijds gaan onze klanten ook moeten aanvaarden dat door het gebrek aan geschikte mensen een aantal taken nu eenmaal iets langer gaan duren dan vroeger het geval was. ChatGPT en consoorten zijn immers nog niet in staat om onze machines service te geven.

Om die reden is het dan ook één van onze belangrijkste taken als beroepsvereniging om ervoor te zorgen dat we mensen laten instromen naar onze sector en ze kunnen injecteren met een dosis passie voor techniek. Daarvoor hebben we een aantal initiatieven genomen zoals nauwere samenwerking met het onderwijs om meer mensen naar onze bedrijven te krijgen en ook ons jobplatform strafgefixt.be dat de vacatures van onze leden onder de aandacht brengt.

We hebben als beroepsvereniging de komende jaren dus nog meer dan genoeg werk op de plank om onze leden toegevoegde waarde te bieden.

U weet ondertussen dat ik graag eindig met een citaat. Dit is er eentje van de Amerikaanse auteur Elbert Hubbart : “One machine can do the work of fifty ordinary men. No machine can do the work of one extraordinary man.”

Dries Van Haut gaf daarna het woord aan de sectievoorzitters David Vandermeulen (Burgerlijke Bouwkunde/Bouw), Eddie Bormans (Generatoren) en Hugues Van Espen (Lifttrucks), die de cijfers in detail presenteerden. Deze kan je lezen in het economisch dossier (onderaan).

Vervolgens gaven Johan Verhelst en Gregory Olszewski van Matexpo meer uitleg over de komende editie van Matexpo, maar later hierover meer. Tenslotte gaf Lucie Ducuroir (De Lage Landen Leasing) het publiek een inkijk op de evolutie van de verhuurmarkt.

Economisch dossier 2022 Sigma vzw (pdf)

Na de voorstelling werden de genodigden en pers rondgeleid op de Oosterweelwerf

Economisch Dossier Sigma vzw - jaar 2022